QUYỂN THỨ NHẤT

 

           Đời Tây Tấn, Sa Môn Pháp Cự và Pháp Lập dịch từ Phạn sang Hán.

           Tỳ Kheo Sakya Minh-Quang dịch từ Hán sang Việt.

 

                    Phẩm Phóng Dật Thứ 11

 

Thí dụ 25

     Thuở Phật còn tại thế, có năm trăm vị thương khách từ biển mang về nước rất nhiều đồ thất bảo. Chẳng may khi đi ngang một khu núi rừng bị quỷ thần làm mê hoặc lạc mất lối ra, sức cùng lực kiệt lại thêm đói khát nên tất cả đều mất mạng. Châu báu của cải vì thế bỏ lại rải rác giữa núi rừng. Lúc ấy, có một vị Sa Môn đang tu trong núi, thấy chuyện như vậy liền khởi niệm: “Ta cực khổ tu hành đã bảy năm mà không đắc đạo, lại chịu nghèo khổ không có chút gì tự nuôi sống. Nay gặp những vật báu vô chủ này, ta hãy lấy đem về gây dựng nhà cửa cơ nghiệp”. Nghĩ vậy xong, Sa Môn bèn xuống núi gom lấy của báu vào một chỗ rồi ra khỏi núi định tìm gọi anh em phụ mang về nhà. Đức Phật biết vị Tỳ Kheo này có thể độ được, bèn hóa ra một vị Tỳ Kheo Ni, cạo đầu đắp y mà lại trang điểm phấn son, vẽ mắt kẻ mày, đeo vàng ngọc đầy người. Vị Ni này đi vào núi, giữa đường gặp vị Sa Môn từ núi đi ra liền cúi đầu làm lễ hỏi thăm. Vị Sa Môn thấy cô Ni mà trang sức liền la rầy: “Pháp tắc cô Ni làm như vậy có được chăng? Đã cạo đầu đắp y sao lại còn trang điểm, đeo đồ trang sức?”.

     Tỳ Kheo Ni trả lời: “Pháp tắc Sa Môn làm như vậy có được không? Đã cắt ái từ thân, học đạo nơi chốn rừng sâu sao lại còn lấy của phi pháp? Tham dục quên đạo, lung lòng phóng dật, không xét lẽ vô thường. Cuộc sống trên đời vốn tạm bợ, còn tội báo lại đeo đẳng kéo dài”.

     Bấy giờ, vị Tỳ Kheo Ni nói kệ:

​

Tỳ Kheo cẩn thận giới

Phóng dật lỗi lầm nhiều

Đổi thay nhỏ đến lớn

Ác thành bị lửa thiêu.

     ***

Giữ giới phước an vui

Phạm giới tâm lo sợ

Dứt được lậu ba cõi

Người này gần Niết Bàn.

​

Tỳ kheo cẩn thận giới

Phóng dật đa ưu khiên (1)

Biến tranh tiểu trí đại

Tích ác nhập hỏa phần.

      ***

Thủ giới phúc trí hỉ

Phạm giới hữu cụ tâm

Năng đoạn tam giới lậu

Thử nãi cận Niết Bàn.

​

     Tỳ Kheo Ni nói kệ xong, liền hiện lại thân Phật tướng hảo quang minh. Sa Môn trông thấy kinh sợ, vội cúi đầu đảnh lễ, phát lộ sám hối: “Con vì ngu si lầm lạc mà vi phạm chánh giáo. Nếu không được đức Thế Tôn từ bi khai thị, cứ dấn sâu mãi vào tội lỗi, không biết sẽ ra sao”.

     Bấy giờ đức Thế Tôn liền nói kệ:

​

Nếu trước mà phóng dật

Sau biết tự cấm ngăn

Đó nhờ sức niệm định

Tỏa sáng khắp thế gian.

***

Trước lầm gây nên ác

Sau cải đổi làm lành

Đó nhờ sức niệm thiện

Tỏa sáng khắp thế gian.

***

Tuổi trẻ biết xuất gia

Siêng tu pháp Phật Đà

Như trăng khỏi mây mù

Chiếu sáng khắp thế gian.

***

Người lúc trước làm ác

Sau ngưng không tái phạm

Như trăng khỏi mây mù

Chiếu sáng khắp thế gian.