CẢNH SÁCH CHO NGƯỜI XUẤT GIA
Lời Răn Để Lại Cho Đệ Tử Xuất Gia của Pháp Sư Đạo An
Giã từ các đệ tử,
Xuất gia hành Đạo, là việc nặng nhất, khó nhất, không nên tự khinh thường, không nên tự dễ dãi. Xuất gia là việc nặng vì phải gánh vác Đạo Đức, giữ gìn Nhân Nghĩa, phụng trì tịnh giới, đến chết mới thôi. Xuất gia là việc khó vì phải dứt bỏ thế tục, cắt ái từ thân, chuyển hóa tình tánh, không đồng với người. Làm việc người không thể làm, dứt việc người thể dứt, chịu khổ chịu nhục, hy sinh thân mạng, nên gọi là khó.
Người xuất gia gọi là Đạo nhân. Đạo nhân là người dẫn dắt người khác, nên việc làm phải gương mẫu, lời nói phải chuẩn mực. Mặc áo xuất gia, làm việc gì cũng phải hợp với khuôn phép, không tham không tranh, không nịnh, không dối; học vấn cao xa, chí giữ huyền mặc. Đạo nhân danh đứng vào hàng Tam Tôn, tịnh hóa thân tâm, thành bậc hiền thánh. Vì vậy, đạo nhân được quân vương không mong đền ân, cha mẹ chẳng trông báo hiếu. Người trong thiên hạ đều quy ngưỡng nương về, bớt phần vợ con để cúng dường cơm ăn áo mặc, hạ mình lễ bái, không nài lao nhọc. Đây là do người xuất gia ý chí cao xa, hạnh tu thanh tịnh, cảm thông với thần minh, đạm bạc trong sạch, thực hiếm thực quý.
Tự mình phóng túng đạo pháp mới suy đồi. Người mới học chưa hiểu pháp tắc, bỏ chánh chấp tà, quên mất chân thực, lấy thông minh vặt cho là trí, dùng lợi cúng nhỏ cho là đủ, suốt ngày ăn no, không chỗ dụng tâm. Nếu lui bước tự suy xét lại mình, cũng thấy thực rất đáng thương! Xét ra, ngày nay xuất gia, có người đã nhiều năm mà kinh pháp không thông, văn tự chẳng rõ, luống mất một đời, không chút thành tựu. Những việc như vậy, há chẳng biết suy nghĩ kỹ sao?. Đại hạn vô thường đến, không sớm thì tối, không luận mạnh yếu, phải chịu đau khổ nơi ba đường. Vì nghĩa thầy trò sâu nặng, nên mới chỉ ra, những ai có đạo tình, xin lấy đây mãi mãi làm lời răn nhắc.
Ông đã xuất gia
Xa lìa mẹ cha
Cạo tóc hủy hình
Khoác mảnh áo đà
Ngày từ thân thuộc
Lớn nhỏ lệ sa;
Diệt tình vui đạo
Chí cao thiên hà.
Nên giữ tâm ấy
Học nghiệp cho minh
Nếu còn đem tâm
Theo đường sắc thinh
Lững lơ năm tháng
Đạo nghiệp không thành
Đức hạnh ngày tổn
Tiếng xấu ngày sinh
Thầy bạn hổ thẹn
Người tục cười khinh
Xuất gia như thế
Chỉ thêm nhục mình.
Nay lời khuyên nhắc
Phải gắng chuyên tinh.
***
Ông đã xuất gia
Phụ tình quân thân
Phải nên cố gắng
Chí nhìn thanh vân
Xa miền danh sắc
Phong thái siêu trần
Vàng bạc chẳng quí
Duy đạo là hơn
Giữ tiết thanh cao
Nghèo khổ không sờn
Tu đức độ mình
Độ khắp thế nhân.
Nếu như cải tiết
Theo thói phong trần
Ngồi chẳng ấm chiếu
Chạy khắp tây đông
Thân như sai dịch
Danh lợi mê lòng
Giới đức kém thiếu
Đạo lý chẳng thông
Đàn tín bình luận
Bạn hữu xa dần
Xuất gia như thế
Năm tháng uổng công
Nay lời khuyên nhắc
Tự thương tự phòng.
***
Ông đã xuất gia
Tối hoặc thông minh
Học dù nhiều ít
Hạnh gắng chuyên tinh
Bậc thượng thiền quán
Bậc trung tụng kinh
Bậc hạ tu phước
Chùa tháp kinh dinh
Đâu nên hôm sớm
Một việc không thành
Xuất gia như thế
Luống uổng kiếp sinh
Nay lời khuyên nhắc
Chớ phụ lấy mình.